SUNUŞ
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “en büyük eserim” dediği Cumhuriyetimizin kuruluşunun yüzüncü yılına ulaşmanın gurur ve mutluluğu içerisindeyiz. Türkiye Cumhuriyeti, binlerce yıllık Türk devlet tarihinin istiklal mücadelesinin ardından büyük bir ruh ve şevkle yükseltilmiş zafer burcudur. Türk milletinin Mustafa Kemal öncülüğünde yürüttüğü Millî Mücadele’den kesin bir zaferle çıkışının üzerinden geçen 100 yıl içerisinde gelişerek ve güçlenerek dünyanın en saygın ülkelerinden biri olmayı başaran Türkiye, demokratik gelişimi, güçlü ekonomisi, doğal ve beşerî kaynak potansiyeli ile geleceğin süper güçlerinden biri olma yolunda emin adımlarla ilerlemektedir.
Millî Mücadele ile başlayan, TBMM’nin açılmasıyla ve Cumhuriyetin ilanıyla hareketlenen siyasî, askerî, hukukî, ekonomik, sosyal ve teknolojik dönüşüm ve kalkınma hamleleri, toplum hayatının her alanında ve idarî sistemde önemli ve hızlı bir gelişme sürecinin dinamiklerini oluşturmuştur. Cumhuriyetimizin ilk yıllarında başlayan geniş kapsamlı kalkınma hamleleri, yüz yıl boyunca bazen hızlı bazen yavaş ama süreklilik içinde sürdürülmüş, aynı zamanda millî irade, insan hakları ve hukukun üstünlüğünü esas alan demokratik gelişim süreci de ilerlemiş ve tüm alanlarda önemli kazanımlar elde edilmiştir.
Cumhuriyet, tamamladığı bir asırda bilimden sanata, ziraatten ulaşıma, sağlıktan savunmaya her alanda büyük başarılara imza atarken, Türk devleti uluslararası sistemdeki tüm kırılmalara, sarsıntılara, krizlere ve Anadolu’nun etrafındaki sayısız ihtilaflara rağmen mevcudiyetini ve bütünlüğünü korumakla kalmamış başka milletlere ve devletlere kimi zaman örnek kimi zaman da umut olmuştur.
Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı (TASAV) olarak; Türk milletinin gelişimine ve yükselmesine katkı sağlamak, sosyal ve entelektüel beslenmeye takviyede bulunmak, kazanımlarıyla birlikte Cumhuriyetimizi yarınlara daha güçlü bir şekilde taşımak ve ilelebet pâyidar kılmak inanç ve iradesiyle kalıcı eserler oluşturmayı amaçladık. Bu doğrultuda, Türkiye’nin tarihî ve kültürel müktesebatını, bölgesel ve küresel gelişmeleri ve ülkemizin önünde duran fırsat ve riskleri göz ardı etmeden gelecek vizyonu oluşturabilecek yeni fikir ve politikaları gün ışığına çıkarmak gayesiyle, “Cumhuriyetin 100. Yılı” adında bir kitap dizisi oluşturarak Türkiye’nin bir asırlık gelişim sürecini tahlil etmeye gayret ettik.
Odak noktası “Lider Ülke Türkiye” vizyonu olmak üzere, Türk tarih ve kültür hayatına, siyasî, askerî ve hukukî alana ilişkin gelişmeler, dış politika, güvenlik, ekonomik ve sosyal sektörler gibi farklı disiplinlerde alanında uzmanlaşmış akademisyenlerce hazırlanan makalelerden oluşan kitaplarımızda; tarihî süreç analizi yanında daha gelişmiş, müreffeh bir Türkiye’ye erişilmesini ve ülkemizin küresel ölçekte belirleyici olmasını mümkün kılacak yeni fikir ve politikalar da irdelenmiştir.
İnancımız odur ki Cumhuriyetin kazanımları ile Türkiye’nin önü açık, ufku aydınlıktır. Türkiye’nin, sahip olduğu maddî ve kültürel sermaye unsurları ile manevî değerleri, köklü devlet tecrübesiyle ortaya koyacağı vakur duruş, her zaman itibar görmesini ve sözünün dinlenir olmasını sağlayacaktır. Türkiye, küresel düzeyde söz sahibi, siyasî, ekonomik ve diplomatik alanda belirleyici bir güç olacaktır.
Bu düşüncelerden hareketle, “Cumhuriyetin 100. Yılı” dizisi içinde değerli bilim insanı Sayın Doç. Dr. Mehmet ŞAHİN’in editörlüğünde hazırlanan, “Cumhuriyet Dönemi Ekonomik ve Sektörel Politikaların Gelişimi” başlıklı bu kitap, Cumhuriyetin ilk yıllarında Atatürk’ün öncülüğünde başlatılan kalkınma hamleleri ile ilerleyen süreçte uygulanan ekonomik ve sektörel politikalara ilişkin değerlendirmelerden oluşmaktadır.
Literatüre önemli katkı sunacağına ve referans bir eser olacağına inandığımız bu kitap, alanlarında temayüz etmiş değerli uzman ve bilim insanları Prof. Dr. Mehmet GÜNAL, Prof. Dr. Okan TAŞAR, Prof. Dr. Savaş ÇEVİK, Prof. Dr. Ertuğrul KARAÇUHA, Prof. Dr. Birol AKGÜL, Prof. Dr. Ahmet Bedri ÖZER, Prof. Dr. Hakan YILDIRIM, Prof. Dr. Ömer ÇETİN, Prof. Dr. Müdahir ÖZGÜL, Doç. Dr. Abdulkadir BEKTAŞ, Doç. Dr. Yücel NAMAL, Doç. Dr. Ahmet ATALAY, Dr. Atila BEDİR, Dr. Serhan ÜNAL, Dr. Tacinur AKÇA, Dr. Musa Caner SAYIN, Dr. Ahmet A. ÜNGEN, Ahmet ÇANGA, Canan KARAMAN, Murat YAZICI, Erol KABİL’ den oluşan güçlü bir akademik ve uzman kadronun çok kıymetli bilimsel çalışmalarıyla hazırlanmıştır.
Kitabın, okuyucu ve araştırmacılara yararlı olması ve yeni ufuklar açması dileğiyle, başta Doç. Dr. Mehmet ŞAHİN olmak üzere eserin ortaya çıkmasında emek veren isimlerini zikrettiğimiz kıymetli bilim insanlarına, TASAV çalışanlarına ve kitabın hazırlanması ile yayınında emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
Bu vesileyle, “Benim naçiz vücudum elbet bir gün toprak olacaktır fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.” diyen Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, tüm kurucu kahramanları, aziz şehit ve gazilerimizi rahmet ve saygıyla anıyorum.
İsmail Faruk AKSU
TASAV Başkanı
İÇİNDEKİLER
İsmail Faruk AKSU / Sunuş
Doç. Dr. Mehmet ŞAHİN / Giriş
Prof. Dr. M. Okan TAŞAR & Prof. Dr. Savaş ÇEVİK
Küresel Ekonomi Politikaları Döngüsünde Türkiye Cumhuriyetinin Yüzyılı
Prof. Dr. Mehmet GÜNAL
Türkiye’nin Ekonomik ve Parasal Tarihi: 1923-2023
Dr. Atila BEDİR
Türkiye Cumhuriyeti’nin İktisadi Kalkınma Sürecinde Sanayileşme Politikaları ve Sanayinin Gelişimi
Prof. Dr. Müdahir ÖZGÜL
Cumhuriyet Dönemi Toprak ve Arazi Kullanım Meselemiz
Prof. Dr. Hakan YILDIRIM & Canan KARAMAN
Tarımsal Üretimde Mesleki Eğitimin Dünü, Bugünü ve Değişmeyen Önemi
Prof. Dr. Ömer ÇETİN, Erol KABİL & Dr. Musa Caner SAYIN
Cumhuriyetin İlk Yıllarında Gıda Alanındaki Gelişmeler
Doç. Dr. Ahmet ATALAY
Cumhuriyet Döneminde Ulaşımın Genel Değerlendirmesi
Dr. Öğr. Üyesi Serhan ÜNAL
Cumhuriyetin İkinci Yüzyılında Türkiye’nin Enerji Profili
Doç. Dr. Abdulkadir BEKTAŞ
Türkiye’nin Çevre ve İklim Değişikliğiyle Mücadele Politikaları
Doç. Dr. Yücel NAMAL & Murat YAZICI
Türkiye’de Sanayileşme Süreci Üzerine Bir Değerlendirme
Dr. Öğr. Üyesi Tacinur AKÇA
Atatürk Dönemi Sanayileşme: Ekonomide Bağımsızlık Mücadelesi
Ahmet ÇANGA
Turizm Sektörünün Tarihsel Gelişimi ve Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri
Prof. Dr. Ertuğrul KARAÇUHA
Cumhuriyetin 100. Yılını Tamamlarken Bilgi, Bilgi Toplumu ve Dünyadaki Gelişim
Eğilimleri Üzerine Bir Değerlendirme
Prof. Dr. Birol AKGÜL
Türkiye’nin Yerel Kalkınma Çalışmalarında Gelecek Vizyonu İçin Bir Model Önerisi:
Odaklı Yerel Kalkınma Modeli
Prof. Dr. Ahmet Bedri ÖZER & Dr. Öğr. Ü. Ahmet A. MÜNGEN
Yapay Zekâ’nın Türkiye Perspektifinden Tarihçesi, Toplumsal Etkileri ve
Hükûmet Politikaları Üzerindeki Rolü
