SUNUŞ
Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı (TASAV), Türkiye’nin içinde bulunduğu sorunların tespiti ve bunlara yönelik alternatif çözümler oluşturulması amacıyla “Beyin Fırtınası” toplantılarına başlamıştır. Bu kapsamda, TASAV tarafından daha önce yapılan çalıştaylarda ortaya konulan öncelikler de dikkate alınmak suretiyle tüm siyasî, sosyal, ekonomik ve stratejik alan ve konular değerlendirmeye tâbi tutulmaktadır.
Küresel ve bölgesel gelişmelerin Türkiye jeopolitiğini yakından ilgilendirdiği bir süreçte, iç ve dış sorunların doğru teşhis edilmesi kuşkusuz doğru stratejilerin ve politikaların uygulamaya konulabilmesi bakımından önem arz etmektedir.
Siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda gittikçe büyüme, genişleme, yayılma ve bir kısmı da kangren olma istidâdı gösteren kimi sorunlar, aynı bakış açısıyla ve geniş bir vizyonla ele alınmayı beklemekte, bütüncül ve kuşatıcı bir anlayışla değerlendirilmeye ihtiyaç duymaktadır.
Siyasî alanda yürütülecek kuşatıcı reform hamlelerinin yanında, ekonomik ve sosyal alanlarda da önemli reformların yapılması, Türkiye’nin hedeflediği sıçramayı yapabilmesi için elzemdir. Bu düşüncelerden hareketle TASAV tarafından gerçekleştirilecek akademisyen ve uzmanların katılacağı bir dizi beyin fırtınası toplantısı ile Türkiye'nin “iyi yönetilen” bir ülke olabilmesine bilimsel katkı sağlanması hedeflenmektedir.
Çalışmalar; yeni gelişmeleri, konunun evrensel boyutlarını, Türkiye’deki durumu, sorunları, eksiklik ve aksaklıkları değerlendiren; alternatif çözümlerin geliştirilmesini ve yeni politika önerilerini ihtiva eden; tüm meseleleri stratejik bakış açısı ile inceleyen ve diğer konularla bütünleşik olarak ele alan bir çerçevede yürütülmektedir.
Bazı hükümet üyelerinin de karıştığı iddia edilen yolsuzluk ve rüşvet iddiaları hakkında yürütülen “Rüşvet, Yolsuzluk ve Kara Para” soruşturmasının 17-25 Aralık 2013’te kamuoyuna ifşa olmasıyla başlayıp Türkiye gündemini sarsan süreç halen devam etmektedir. Kamu kaynaklarının istismarının, kamu gücünün bireysel ya da siyasi çıkarlar için kullanılmasının toplumda yarattığı tahribat, yolsuzluklarla mücadelenin, siyasette ve kamu yönetiminde etik anlayışın ve bu anlayışa uygun kural ve kurumların önemini ortaya koymaktadır.
Kamu yönetiminde yolsuzluk olgusunun sıkça tartışılmakta olduğu bu süreçte düzenlediğimiz beyin fırtınası toplantısında dile getirilen hususlar da dikkate alınarak Doç. Dr. Erol Turan tarafından hazırlanan “Kamu Yönetiminde Yolsuzluk Olgusu” başlıklı bu raporda; kamu yönetimlerinde yolsuzluğa neden olan faktörler, yolsuzluğun kamu yönetimi sistemine etkileri, kamu yönetiminde yolsuzlukla mücadele yöntemi, yolsuzluğun gelir dağılımını bozucu ve yoksulluğu derinleştiren etkisi incelenmekte, Türk kamu yönetimi açısından sorunlar ve çözüme yönelik politika önerileri sunulmaktadır.
Bu vesileyle, yolsuzluk konulu beyin fırtınası çalıştayımıza katılan bilim insanlarına, araştırmacılara ve uzmanlara teşekkür eder, çalışmaların neticesinde ortaya çıkardığımız objektif veri ve politika önerilerinin ilgililere ve karar alıcılara yararlı olmasını temenni ederim.
Saygılarımla,
İsmail Faruk AKSU
TASAV Başkanı
İÇİNDEKİLER
1. GİRİŞ
2. YOLSUZLUK: KAVRAMSAL VE TARİHSEL ÇERÇEVE
3. KAMU YÖNETİMLERİNDE YOLSUZLUĞA NEDEN OLAN FAKTÖRLER
3.1. Kişisel Faktörler
3.2. Yapısal Faktörler
3.3. Siyasal Faktörler
3.4. Toplumsal Faktörler
4. YOLSUZLUĞUN KAMU YÖNETİMİ SİSTEMİNE ETKİLERİ
4.1. Kamu Yönetiminin Etkinsizleşmesi
4.2. Hukuk Devleti Anlayışının Zedelenmesi
4.3. Toplumsal Eşitlik İlkesinin Zedelenmesi
4.4. Kamu Yönetiminin Pahalı Hale Gelmesi
5. KAMU YÖNETİMİ SİSTEMİNDE YOLSUZLUKLA MÜCADELE YÖNTEMİ OLARAK İYİ YÖNETİŞİM
6. SONUÇ VE ÖNERİLER