SUNUŞ
Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı (TASAV), Türkiye’nin içinde bulunduğu sorunların tespiti ve bunlara yönelik alternatif çözümler oluşturulması amacıyla “Beyin Fırtınası” toplantılarına başlamıştır. Bu kapsamda, TASAV tarafından daha önce yapılan çalıştaylarda ortaya konulan öncelikler de dikkate alınmak suretiyle tüm siyasî, sosyal, ekonomik ve stratejik alan ve konular değerlendirmeye tâbi tutulmaktadır.
Küresel ve bölgesel gelişmelerin Türkiye jeopolitiğini yakından ilgilendirdiği bir süreçte, iç ve dış sorunların doğru teşhis edilmesi kuşkusuz doğru stratejilerin ve politikaların uygulamaya konulabilmesi bakımından önem arz etmektedir.
Siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda gittikçe büyüme, genişleme, yayılma ve bir kısmı da kangren olma istidâdı gösteren kimi sorunlar, aynı bakış açısıyla ve geniş bir vizyonla ele alınmayı beklemekte, bütüncül ve kuşatıcı bir anlayışla değerlendirilmeye ihtiyaç duymaktadır.
Siyasî alanda yürütülecek kuşatıcı reform hamlelerinin yanında, ekonomik ve sosyal alanlarda da önemli reformların yapılması, Türkiye’nin hedeflediği sıçramayı yapabilmesi için elzemdir. Bu düşüncelerden hareketle TASAV tarafından gerçekleştirilecek akademisyen ve uzmanların katılacağı bir dizi beyin fırtınası toplantısı ile Türkiye'nin “iyi yönetilen” bir ülke olabilmesine bilimsel katkı sağlanması hedeflenmektedir.
Çalışmalar; yeni gelişmeleri, konunun evrensel boyutlarını, Türkiye’deki durumu, sorunları, eksiklik ve aksaklıkları değerlendiren; alternatif çözümlerin geliştirilmesini ve yeni politika önerilerini ihtiva eden; tüm meseleleri stratejik bakış açısı ile inceleyen ve diğer konularla bütünleşik olarak ele alan bir çerçevede yürütülmektedir.
Hitit Üniversitesinden Prof. Dr. Hilmi Demir’in kaleme aldığı bu raporda, öncelikle din-devlet ilişkisi üzerine yürütülen teorik tartışmalar özetlenmekte, ardından Osmanlı dönemindeki durum ve Cumhuriyet’e kalan miras açıklanmakta, sözkonusu ilişkinin demokratikleşmeye yansıması tartışılmakta, dinin siyasî alanda nasıl istismar edilmekte olduğu incelenmekte ve nihayetinde tespit edilen sorunların giderilmesine yönelik öneriler sıralanmaktadır.
Bu vesileyle, beyin fırtınası çalıştayına katılan bilim insanlarına, araştırmacılara ve uzmanlara teşekkür eder, çalışmaların neticesinde ortaya çıkardığımız objektif veri ve politika önerilerinin ilgililere ve karar alıcılara yararlı olmasını temenni ederim.
Saygılarımla,
İsmail Faruk AKSU
TASAV BAŞKANI
İÇİNDEKİLER
1. DİNİN KAMUSAL ROLÜ VE DİN-DEVLET İLİŞKİSİ KONUSUNDAKİ TARTIŞMALARIN TEORİK ÇERÇEVESİ
2. OSMANLI TECRÜBESİ: GELENEKSEL FIKIH VE DİN-DEVLET İLİŞKİSİ
3. CUMHURİYETE DEVREDEN MİRAS: DİNİN MEŞRULAŞTIRICI BİR İDEOLOJİYE DÖNÜŞMESİ
4. DEVLETİN DEMOKRATİKLEŞEMEMESİ VE DİN İSTİSMARI
5. SONUÇ VE ÖNERİLER